آن دسته از افرادی که به فکر مهاجرت تحصیلی، مهاجرت کاری و یا مهاجرت دائمی به ترکیه، خردی ملک و سرمایه‌گذاری در این کشور در حال پیشرفت اروپایی-آسیایی هستند نیاز دارند تا در مورد قوانین دولتی به ویژه سیستم مالیات در ترکیه اطلاعات کافی به دست آورند. آگاهی در مورد سیستم مالیاتی ترکیه و رعایت و اجرای کامل آن برای افرادی که به دنبال خرید ملک در ترکیه و اخذ کارت اقامت، حق شهروندی، گرفتن پاسپورت ترکیه و یا به دنبال کار و زندگی در این کشور هستند، ضروری خواهد بود. بر همین اساس قصد داریم تا در ادامه به طور کامل سیستم مالیات در ترکیه را شرح دهیم و به جوانب مختلف آن بپردازیم.
انواع مالیات در ترکیه
ترکیه همانند بسیاری از کشورهای دنیا به مالیات و درآمد حاصل از صنایعی نظیر گردشگری وابستگی زیادی دارد و به مقوله مالیات به عنوان یکی از ستون‌های مهم اقتصادی کشور می‌نگرد. باید در نظر داشت که میزان پرداخت مالیات در ترکیه به نسبت کشور ایران بیشتر می‌باشد و تمرکز و سختگیری زیادی در این زمینه اعمال می‌گردد. در واقع می‌توان گفت شهروندان و افراد دارای اقامت در ترکیه (واجدین شرایط) هر سه ماه یکبار باید اظهارنامه مالیاتی را پر کرده و به وظایف مالیاتی خود در این کشور عمل نمایند. به طور کلی انواع مالیات در ترکیه به 2 نوع زیر تقسیم می شود:
- مالیات مستقیم: این نوع از مالیات در ترکیه عموماً از درآمد و دارایی فرد اخذ میشود، نمونه بارز آن مالیات بر درآمد فردی و یا سازمانی و موسسات اقتصادی می‌باشد که در آن مالیات موردنظر از حقوق کارکنان شرکت کسر می‌گردد.
- مالیات غیر مستقیم: این نوع از مالیات نیز شامل مواردی نظیر مالیات کالای خریداری شده میشود که اغلب از سوی شهروندان پرداخت می‌گردد.
اما مالیات در ترکیه از نگاه ساده‌تر، شامل 3 مورد زیر می‌باشد:
- مالیات بر درآمد
- مالیات بر دارایی
- مالیات بر هزینه
1. مالیات بر درآمد در ترکیه
اشخاص حقیقی حاضر در ترکیه که دارای درآمد کسب شده در داخل این کشور هستند در این نوع از سیستم مالیات قرار می‌گیرند و ملزم به پرداخت مالیات بر درآمد خواهند بود. توجه داشته باشید که میزان مالیات پرداختی بر حسب درآمد فرد در داخل ترکیه، با نرخ بین 15 تا 40 درصد محاسبه می‌گردد. همچنین این مالیات براساس دستمزد دریافتی در ازای کار در ترکیه، دریافت اجاره بهای ملک مسکونی، سود فروش امتیاز، سهام، حق چاپ و موارد مشابه تعیین میشود. لازم به ذکر است که مالیات بر درآمد مختص افرادی است که دارای اقامت بلند مدت ترکیه و شهروندی ترکیه باشند و یا از اقامت آنها در ترکیه بیش از 6 ماه تا 1 سال گذشته باشد.
به طور کلی مالیات بر درآمد در ترکیه شامل موارد زیر میشود:
- درآمد کشاورزی در ترکیه
- درآمد خوداشتغالی در ترکیه
- حقوق و کارمزد
- درآمد کسب و کار در ترکیه
- درآمد حاصل از اوراق بهادار کشور ترکیه
- درآمد حاصل از املاک و مستغلات در کشور ترکیه (اجاره)
بنابر اطلاعات وب سایت tax summaries، آخرین نرخ‌های مالیات بر درآمد در ترکیه در 1 ژانویه 2020 شامل درصدهای پیش رونده و تصاعدی زیر می‌باشد:
- درآمد بین صفر تا 22 هزار لیر ترکیه: 15 درصد مالیات بر درآمد
- درآمد بین 22 هزار تا 49 هزار لیر در ترکیه: 20 درصد مالیات بر درآمد معادل 3300 لیر
- درآمد بین 49 هزار تا 180 هزار لیر در ترکیه: 27 درصد مالیات بر درآمد معادل 8700 لیر
- درآمد بین 180 تا 600 هزار لیر در ترکیه: 35 درصد مالیات بر درآمد معادل 44.070 لیر
- درآمد بیش از 600 هزار لیر در ترکیه: 40 درصد مالیات بر درآمد معادل 191.070 هزار لیر
در این میان مالیات بر درآمد برخی مشاغل خاص در ترکیه تحت نظارت سازمان WHT می‌باشد و درصدهای مالیاتی آنها بر طبق 10 درصد، 15 درصد و یا 18 درصد مورد محاسبه قرار می‌گیرد.
2. مالیات بر دارایی در ترکیه
مالیات بر دارایی شامل مواردی همچون املاک، مسغلات، ارث و موقوفات میشود و بسته به نوع ملک بین 0.1 تا 0.6 درصد متغیر است. در سیستم مالیاتی ترکیه اگر یک ملک در نزدیکی محدوده و مناطق شهرداری باشد، مالیات آن دو برابر میزان مذکور خواهد بود، در حالی‌که به زمین و واحدهای مسکونی 0.2 درصد، واحدهای تجاری 0.4 درصد، زمین‌های کشاورزی 0.2 درصد و به زمین بایر 0.6 درصد مالیات بر دارایی تعلق می‌گیرد. در نظر داشته باشید که مرزهای استانی استانبول همگی به عنوان کلان شهر و مناطق دارای شهرداری در ترکیه محسوب می شوند.
براساس قانون مالیاتی در ترکیه، خریدار ملزم به پرداخت مالیات بر دارایی تا یکسال پس از خرید خود نیست، در واقع مالیاتی به سال اول خرید ملک در ترکیه تعلق نمی‌گیرد و از سال دوم مالیات بر دارایی آن محاسبه می‌گردد. البته زمانی که یک ملک در ترکیه خریداری میشود، میبایست مالیات خرید (سند) 4 درصدی به دولت پرداخت گردد که غالباً در دو بخش 2 درصدی بین خریدار و فروشنده تقسیم میشود.
زمانی که ملک نوساز را در ترکیه خریداری می‌‌کنید، تقسیم درصد مالیات سند برای شما به طور مساوی اجرا می‌گردد، در حالی‌که برای املاک دست چندم در ترکیه، پرداخت مالیات 4 درصدی بر عهده خریدار خواهد بود. همچنین هنگام خرید ملک در ترکیه مالیات دیگری به نام مالیات بر ارزش افزوده یا VAT وجود دارد، که باید به دولت پرداخت شود، معمولاً این مالیات در قیمت کلی خرید خانه محاسبه شده است. مالیات بر ارزش افزوده املاک و آپارتمان زیر 150 مترمربع در ترکیه 1 درصد و مالیات بر ارزش افزوده آپارتمان‌های بالای 150 مترمربع برابر با 18 درصد می‌باشد.
بر اساس قانون VAT که در سال 2013 برای آپارتمان‌های ترکیه با مساحت کمتر از 150 متر مربع وضع شد، به واسطه آن اگر شروع پروژه ساخت و ساز ملک بعد از سال 2013 باشد درصدهای VAT زیر براساس ارزش زمین ملک در نظر گرفته خواهند شد:
- اگر مساحت زمین پروژه ساختمانی و یا ارزش آن 500 متر مربع / هزار لیر یا کمتر باشد، مالیات بر ارزش افزوده آن 1 درصد محاسبه می‌گردد.
- اگر مساحت زمین پروژه ساختمانی بین 500 و یا 1000 مترمربع/ هزار لیر باشد، مالیات بر ارزش افزوده آن 8 درصد محاسبه می‌گردد.
- اگر مساحت زمین پروژه ساختمانی 1000 مترمربع/ هزار لیر یا بیشتر باشد، مالیات VAT آن برحسب 18 درصد محاسبه می‌گردد.
در ترکیه مالیات ملک در شهرهای بزرگی همچون استانبول بیشتر از شهرهای کوچک است. از این رو هر ساله مالیات ملک براساس فاکتورهای زیر میبایست به دولت ترکیه پرداخت شود:
- مالیات سالانه املاک مسکونی در شهرهای بزرگ ترکیه معادل 0.2 درصد ارزش کل خانه بوده و در شهرهای کوچک معادل 0.1 درصد است.
- مالیات سالانه املاک تجاری در شهرهای بزرگ ترکیه معادل 0.4 درصد و در شهرهای کوچک معادل 0.2 درصد است.
- مالیات سالانه مزارع در شهرهای بزرگ ترکیه معادل 0.2 درصد و در شهرهای کوچک معادل 0.1 درصد است.
- مالیات سالانه سایر زمین‌ها در شهرهای بزرگ ترکیه معادل 0.6 درصد و در شهرهای کوچک معادل 0.3 درصد است.
همچنین مالیات ارث و یا موارد مشابه براساس نوع و موقعیت ملک و برخی از شرایط دیگر بین 1 تا 30 درصد متغیر خواهد بود که پرداخت آن به صورت اقساطی در مدت زمان 5 سال امکانپذیر می‌باشد.
3. مالیات بر هزینه در ترکیه
در این نوع از مالیات در ترکیه می‌توان به مواردی همچون ارزش افزوده، بیمه، حق تمبر و مالیات بر معاملات بانکی اشاره کرد که بین 1 تا 23 درصد متغیر است، اما در حالت کلی در برخی اوقات با نرخ 18 درصد محاسبه می شود. مالیات بر هزینه برای شرکتهای بیمه و خریدهای بانکی نیز محاسبه می‌گردد و در صورت عدم پرداخت، افراد میبایست تا مالیات 5 درصدی وام و یا بیمه را پرداخت نمایند.
قابل ذکر است که مواردی دیگری همچون اوراق مشارکت و سرمایه گذاری، موافقت نامه‌ها، قراردادها و صورت حساب‌‌های مالی دارای حق تمبر بوده و شامل مالیات بر هزینه 1 درصدی می‌شوند. در صورتی که مالیات بر ارزش افزوده خودروهای اجاره‌ای در ترکیه 23 درصد، سایر وسایل نقلیه معادل 8 درصد و شرکتهای داخلی ترکیه 18 درصد می‌باشند.
چنانچه شرکت شما به طور کامل در داخل ترکیه فعالیت داشته و ثبت شده باشد، مالیات پرداختی به صورت کامل محاسبه خواهد شد، اما اگر شرکت شما در خارج از ترکیه بوده و تنها دارای نمایندگی و شعبه در ترکیه باشد، بخشی از مالیات برای شما محاسبه خواهد شد. این امکان برای شما وجود دارد که با تاسیس شرکتهای سهامی مختلط و یا شراکتی و با مسئولیت محدود در ترکیه، می‌توانید مالیات 20 درصدی پرداخت کنید. از آنجا که میان دو کشور ایران و ترکیه قانون ممانعت از پرداخت مالیاتی به امضا رسیده، پرداخت مالیات برای هر فرد ایرانی تنها برای یکبار به ازای هر سود حاصله در یکی از این دو کشور صورت خواهد گرفت.