کشور روسیه به عنوان پهناورترین کشور جهان و با داشتن 9 منطقه زمانی، فرصت‌های بیشماری را برای مقطع دکترا در اختیار دانشجویان بین‌المللی قرار می‌دهد. دانشگاههای روسیه از لحاظ امکانالت تحصیلی با دانشگاههای غربی برابری می‌کند. توجه داشته باشید که سیستم تحصیلی روسیه براساس معاهده بولونیا می‌باشد اما تفاوت‌هایی نیز با آن دارد، یکی از تفاوت‌های چشمگیر آن در مقاطع تحصیلی و علمی است. کشور روسیه مقاطع تحصیلی را همه در دوره‌ها همچون کارشناسی، کارشناسی‌ارشد، دکترا و دکترای علمی (پسا دکترا) ارائه می‌دهد. در حال حاضر حدود 2500 دانشجو در مقطع دکترا در روسیه مشغول به تحصیل می‌باشند. چنانچه قصد تحصیل در مقطع دکترا در روسیه را دارید با ما همراه باشید.
شرایط تحصیل دکترا در روسیه
همانطور که می‌دانید بالاترین درجه تحصیلی در روسیه، دکترا می‌باشد. مدت زمان تحصیل دکترا در روسیه بین 3 تا 5 سال است، طیق شواهد به طور معمول تحصیل دکترا در روسیه پس از دوره کارشناسی‌ارشد صورت می‌گیرد اما در برخی رشته‌های خاص بعد از دوره کارشناسی امکان ورود به دوره دکترا وجود دارد.
بشیتر رشتهها در مقطع دکترا به زبان روسی ارائه می‌شود، دانشجویان در صورت عدم تسلط به زبان روسی ملزم به گذراندن یکسال دوره پادفک هستند. امکان دریافت بورسیه تحصیلی در بیشتر رشتهها فراهم بوده که شامل پوشش شهریه، خوابگاه و کمک هزینههای زندگی می‌باشد. دانشجویان متقاضی دریافت بورسیه در مقطع دکترا باید قبل از اتمام سال میلادی پرونده خود را در موسسه تکمیل نمایند.
توجه داشته باشید که امکان تحصیل دکترای علوم انساتی و دکترای علوم تجربی در روسیه در دو گروه مجزا قرار دارد، خوشبختانه تحصیل به زبان انگلیسی در دوره دکترا برای برخی رشتهها در این کشور وجود دارد که از جمله این رشتهها عبارتند از: رشته‌های مهندسی شامل برق، الکترونیک، مکانیک، عمران، معماری، نفت و گاز، زیست پزشکی، معدن زمین شناسی. کامپیوتر و تمامی شاخه های آن. همچنین رشته‌های اقتصاد و شاخه‌های آن و هوا و فضا نیز در گروه دروس به زبان انگلیسی برای مقطع دکترا جای گرفته‌اند.
دقت داشته باشید که در صورت تحصیل به زبان انگلیسی در روسیه باید مدرک زبان آیلتس با نمره بالای 6 را ارائه دهید. به طور کلی تحصیل دکترا در این کشور نسبت به سایر دوره‌های تحصیلی کمی دشوار است. اگر دانشجوی متقاضی دوره کارشناسی‌ارشد خود را در دانشگاه مربوطه گذرانده باشد در صورت داشتن تز و استاد راهنما می‌تواند با ارائه رزومه قوی، هزینه بسیار کمی در طول دوره تحصیلی دکترای خود بپردازد. ناگفته نماند که در کشور روسیه به دانشجویان با توجه به رشته تحصیلی‌شان اجازه ضمن کار تحصیل دکترا داده می‌شود.
نحوه اخذ پذیرش تحصیل دکترا در روسیه
برای آشنایی با نحوه پذیرش تحصل دکترا در روسیه و دانشگاذه مورد نظر، دانشجویان می‌توانند به وب‌سایتی که وزارت آموزش عالی روسیه راه اندازی کرده مراجعه نمایند. با توجه به اطلاعات این وب‌سایت دانشجویان پس از اتمام دوره کارشناسی‌ارشد می‌توانند با ارائه مدارک زیر از دانشگاه موردنظر درخواست پذیرش کنند:
- درخواست پذیرش در مقطع دکترا
- ارائه شناسنامه دانشجوی متقاضی
- ارائه مدارک تحصیلی سال‌های قبل
- ارائه گواهی پزشکی که سلامت دانشجوی متقاضی را تائید می‌کند
- ارائه عکس با سایز متناسب پاسپورت
دقت داشته باشید که متقاضیان تحصیل دکترا در روسیه باید کلیه مدارک را به همراه یک نسخه کپی رسمی تحویل دهند. ترجمه مدارک نیز باید به زبان روسی باشد و هنگام تکمیل مراحل درخواست آنها بدون هیچ نقصی ارائه شود.
همچنین به این نکته توجه کنید که در برخی دانشگاه‌ها پروسه پذیرش و تحویل مدارک صرفاً به صورت حضوری انجام می‌شود. در دانشگاه‌هایی هم که امکان اپلای آنلاین در آنها وجود دارد، شانس دریافت پذیرش را بسیار افزایش می‌دهد.
مزایای تحصیل دکترا در روسیه
تحصیل دکترا در روسیه مزایای فراوانی دارد، در این بخش به چند مزیت مهم که تحصیل در این دوره را برای دانشجویان جذاب کرده است، می‌پردازیم:
- فرهنگ متنوع: روسیه کشوری شگفت انگیز با فرهنگ های گوناگون، از کلان شهر پر زرق و برق سن پترزبورگ و مسکو گرفته تا تاندراهای شمالگان ( دشتهای کوهستانی) سیبری ( و تمام هرآنچه که بین آنها قراردارد) دارای مناظر و سنت‌های جالب و خیره کننده می‌باشد.
- مقرون به صرفه بودن هزینه: پایین بودن هزینه زندگی در روسیه خبر خوبی برای دانشجویان مقطع دکترا با وسع مالی کم است.
- بورسیه تحصیلی: دولت روسیه سالانه ۱۵۰۰ بورسیه تحصیلی برای دانشجویان بین‌المللی فراهم می‌کند که شامل شهریه‌های دانشگاه، امرار معاش و هزینه اسکان می شود.
- دانشگاه های با کیفیت: ۲۵ دانشگاه در روسیه وجود دارند که در رتبه بندی QS دانشگاههای برتر جهان قرار دارند، ۱۳ مورد از این دانشگاه ها جزء ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار دارند. روسیه همچنین در رتبه بندی QS EECA University Rankings نیز حضور قابل توجهی دارد، در این رتبه بندی ۳۰۰ دانشگاه برجسته اروپا و آسیای مرکزی، و همچنین ۹۵ دانشگاه برجسته روسیه رتبه بندی می شوند.
دانشگاههای برتر دکترا در روسیه
برای دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل دکترا در روسیه را دارند مسئله انتخاب دانشگاه بسیار حائز اهمیت می‌باشد، و مهم است که دانشگاه انتخابی آنها مورد تایید وزارت علوم و بهداشت نیز برسد. در این بخش به معرفی 10 دانشگاه برتر روسیه در مقطع دکترا براساس رتبه‌بندی QS می‌پردازیم:
|
ردیف |
نام دانشگاه |
رتبه |
|
1 |
دانشگاه دولتی لومونوسوف (Lomonosov Moscow State University ) |
74 |
|
2 |
دانشگاه دولتی سن پترزبورگ (Saint Petersburg State University) |
225 |
|
3 |
دانشگاه نووسیبیرسک (Novosibirsk State University) |
228 |
|
4 |
دانشگاه دولتی تومسک (Tomsk State University) |
268 |
|
5 |
موسسه فیزیک و فناوری مسکو (Moscow Institute of Physics and Technology) |
281 |
|
6 |
دانشگاه فنی باومان (Bauman Moscow State Technical University) |
282 |
|
7 |
مدرسه عالی اقتصاد روسیه (National Research University Higher School oE conomics (HSE University) |
298 |
|
8 |
دانشگاه ملی تحقیقات هسته ای (National Research Nuclear University MEPhI) |
314 |
|
9 |
دانشگاه رودن (RUDN University) |
326 |
|
10 |
دانشگاه فدرال اورال (Ural Federal University – UrFU) |
331 |
ارزیابی و ساختار دوره دکترا
دانشجویان در حال تحصیل دکترا در روسیه را غالباً آسپیرانتز (aspirants) خطاب می‌کنند. آسپیرانتورا (aspirantura) به دوره و مسیر رسیدن به درجه کاندیدای علمی در روسیه گفته می‌شود. به طور معمول دانشجویان آسپیرانتا در برنامه‌ها و دوره های زیر فعالیت می کنند:
- سخنرانی‌ها و سمینارها
- دوره‌های آموزشی
- تحقیق
- نوشتن و ارائه رساله و دفاع از آن در برابر کمیته داوری
توجه داشته باشید که دوره دکترا هم به صورت تمام وقت و هم به صورت پاره وقت می‌تواند طی شود. رساله بخش کلیدی در دوره دکترا در کشور روسیه محسوب می‌شود. این رساله براساس نتایج تحقیق در زمینه تخصص خودتان و کیفیت تحقیق مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. رساله در واقع یک جلسه دفاع عمومی است که با حضور 20 نفره هیئت داوران انجام می‌شود. در این مرحله شما باید یافته‌های خود را ارائه دهید و در بحث و یا تبادل نظری که در جلسه اتفاق می‌افتد شرکت کنید. به این ترتیب هر یک از اعضاء هیئت داوران به رساله شما رای خواهند داد، اگر حداقل دو سوم اعضاء رای مثبت بدهند شما موفق به دریافت مدرک دکترا خواهید شد.
هزینه تحصیل دوره دکترا در روسیه
دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در مقطع دکترا در کشور روسیه را دارند، باید هزینه تحصیل این دوره را مورد توجه قرار دهند. هزینه تحصیل در این مقطع بسته به دانشگاه و شهر انتخابی متغیر می‌باشد. اما به طور کلی باید برای هر دوره دکترا در روسیه سالانه حدود 200 تا 220 هزینه در نظر بگیرید. کمترین هزینه برای تحصیل دوره دکترا در روسیه حدود 72 هزار روبل در سال می‌باشد.
هزینههای زندگی در شهرهای بزرگی همچون مسکو و سن پترزبورگ بالاتر است اما کشور روسیه در مقایسه با دیگر کشورها هزینههای زندگی پایینی دارد. البته باید دقت کنید که هزینه زندگی با سبک زندگی هر فرد رابطه مستقیمی خواهد داشت. بنابراین بسته به نوع زندگی، هر دانشجو به طور تقریبی باید 400 دلار در ماه صرف اجاره محل اقامت و اسکان کند. البته هزینه خوابگاه‌های دانشجویی در روسیه کمتر می‌باشد.