از مهم‌ترین فاکتورهای مهم در پروسه پذیرش و دریافت ویزای تحصیلی داشتن اطلاعات کافی در مورد گپ تحصیلی است و اینکه چگونه می‌توان آن را توجیه کرد. شرط معدل، شرط سنی و گپ تحصیلی جزء شروطی هستند که از جانب دپارتمان پذیرش دانشگاه‌های خارجی در کنار دیگر موارد از جمله مدارک تحصیلی و هویتی و مالی دانشجو برای ادامه تحصیل متقاضی در خارج از کشور به کار گرفته می‌شود. به عنوان مثال چنانچه قصد تحصیل در دانشگاه‌های کانادا را دارید، باید علاوه بر ارائه مدرک موردنیاز دانشگاه و سفارت اخذ پذیرش و ویزای تحصیلی کانادا در صورت داشتن گپ تحصیلی باید آن را توجیه نمایید. اما بهتر است بدانید که گپ تحصیلی چیست و چگونه می‌توان آن را توجیه کرد؟ برای روشن‌تر شدن موضوع در این خصوص و سایر زوایا در ادامه با ما همراه باشید.
گپ تحصیلی چیست؟
در واقع “گپ تحصیلی یا فاصله تحصیلی همان وقفه زمانی ایجاد شده از آخرین مدرک آموزشی دریافتی شما تا زمان اقدام برای دریافت پذیرش و ویزای تحصیلی و تبت‌نام مجدد در دانشگاه می‌باشد”. زمانی که شما به عنوان دانشجو دارای گپ تحصیلی زیادی باشید، مطمئناً از حالت آمادگی ذهنی و حضور یافتن در محیط آموزشی دانشگاه فرسنگ‌ها فاصله گرفته و به دلیل فراموشی دروس و یا قدیمی بودن اطلاعات دانشگاهی به سختی می‌توانید خود را با شرایط تحصیل در دانشگاه‌های خارجی جدید وفق دهید.
بنابراین اگر متقاضی ادامه تحصیل در دانشگاه‌های خارجی از شرط سنی و گپ تحصیلی بالایی برخوردار باشد، حتی در صورت تکمیل بودن مدارک دانشجو در بیشتر موارد با درخواست پذیرش وی موافقت نمی‌شود. به عنوان مثال اگر قصد دارید در کانادا و یا دانشگاه‌های اروپایی حوزه شینگن به تحصیل ادامه دهید، علاوه بر نامه پذیرش دانشگاه نیازمند دریافت ویزای تحصیلی خواهید بود؛ از این رو جتی با وجود گپ تحصیلی زیاد اگر هم در دریافت پذیرش تحصیلی از دانشگاه موفق شوید، احتمال ریجکت درخواست ویزای شما از سوی افسر سفارت بسیار زیاد خواهد بود.
اما حد نرمال گپ تحصیلی چقدر است؟ گپ تحصیلی 2 تا 3 ساله از آخرین مدرک دریافتی نظیر دیپلم و پیش دانشگاهی، یک وقفه تحصیلی نرمال و قابل قبول می‌باشد. اگر قصد ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد در خارج از کشور را داشته باشی، گپ تحصیلی تا 5 سال از آخرین مدر دانشگاهی یعنی کارشناسی قابل قبول است. در مقابل تحصیل در مقطع دکترا در دانشگاه‌های خارج از کشور، چندان به موضوع گپ تحصیلی شما حساسیتی نشان داده نمی‌شود و وقفه تحصیلی تا 10 سال نیز قابل قبول خواهد بود.
توجیه گپ تحصیلی
برای توجیه گپ تحصیلی مربوط به دپارتمان پذیرش دانشگاه اولین قدم شرکت در دوره‌های کارآموزی و یا فعالیت کاری تمام‌وقت و مرتبط با رشته تحصیلی می‌باشد. همچنین زمان موردنیاز برای دریافت مدرک زبان، و زمان صرف شده برای گذراندن خدمت سربازی و مواردی از این قبیل باید قابل توجیه باشد.
چنانچه قصد دارید در مقاصد تحصیلی پرمخاطب و برتر دنیا از جمله کانادا، آمریکا، انگلیس و یا کشورهای دیگر به ادامه تحصیل بپردازید به دلیل اعتبار بالای ویزای دریافتی و بالا بودن تقاضای دانشجویان خارجی برای ادامه تحصیل، در دریافت نامه پذیرش و ویزای تحصیلی با سخت‌گیری‌های زیادی مواجه خواهید شد، و در صورت نبود دلایل قانع‌کننده و موجه امکان رد و یا ریجکت شدن درخواست شما از سوی دپارتمان پذیرش دانشگاه و یا ویزای تحصیلی از سوی کنسولگری وجود خواهد داشت.
برای اینکه با این مشکلات مواجه نشوید حتما باید برای افسر پرونده در خصوص وقفه تحصیلی خود دلایل قانع کننده داشته باشید. زیرا ممکن است افسر پرونده فکر کند که شما در بیان قصد ادامه تحصیل در یک مقطع دانشگاهی در خارج از کشور را دارید اما در اصل می‌خواهید با ورود به آن کشور به کار تمام‌وقت و اقامت غیرقانونی و طولانی‌مدت بپردازید، در این صورت با نداشتن دلایل متقاعد کننده برای افسر پرونده درخواست ویزای تحصیلی شما در اغلب اوقات رد خواهد شد.
شاید این سوال برای شما پیش بیاید که چرا داشتن گپ تحصیلی و یا سن بیشتر از حد نرمال برای سفارت یک کشور قابل قبول نبوده و موجب ریجکت ویزای تحصیلی متقاضی می گردد؟ چون ممکن است افسر پرونده اینطور به موضوع نگاه کند که پس از گذشت چندین سال از دریافت آخرین مدرک تحصیلی، چرا باید بدون انجام هیچ تحقیق، پروژه، مقاله و یا کار مرتبط و هیچگونه آمادگی خاصی برای ورود دوباره به محیط رقابتی آکادمیک، قصد ادامه تحصیل در قاره‌ای دیگر و یا کشوری دور نظیر اروپا و یا کانادا را داشته باشید؟
مواردی که می‌تواند در توجیه گپ تحصیلی موثر واقع شوند عبارتند از: داشتن بیماری طولانی مدت، صرف زمان برای دریافت مدارک آموزشی مرتبط در داخل کشور و یا اخذ مدرک زبان و یا خدمت سربازی، ازدواج و یا تولد فرزند و غیره.
گپ تحصیلی برای کارشناسی
برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های خارج از کشور به طور معمول گپ تحصیلی 2 تا 3 سال قابل قبول و توجیه‌پذیر می‌باشد. به عنوان مثال اگر در 18 سالگی مدرک دیپلم خود را در ایران دریافت کرده باشید و بخواهید در دانشگاه‌های خارجی و یا داخلی در سن 21 یا 22 سالگی ادامه تحصیل دهید، از لحاظ گپ تحصیلی مانعی برای دریافت پذیرش و ویزای تحصیلی آن کشور نخواهید داشت.
گپ تحصیلی برای کارشناسی‌ارشد
همانطور که ذکر شد وقفه تحصیلی برای مقطع کارشناسی‌ارشد حداکثر 5 سال است، یعنی اگر در سن 18 یا 19 سالگی دیپلم و پیش دانشگاهی خود را گرفته باشید و بعد از فاصله زمانی دو ساله کنکور در سن 21 سالگی به داننشگاه رفته و دوره کارشناسی خود را به جای 4 سال در عرض 5 سال تمام کنید، این امکان برای شما وجود دارد که با میانگین سنی 30 تا 32 سال برای تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد دانشگاه‌های خارجی اقدام نمایید. دقت داشته باشید که اگر دارای گپ تحصیلی 5 ساله و یا بیشتر و رزومه نمرات پایین باشید و نتوانید دلایل توجیه‌کننده‌ای را جایگزین فاکتورهای منفی تحصیلی خود کنید، شانس دریافت پذیرش را از دست خواهید داد.
گپ تحصیلی برای دکترا
خوشبختانه برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا در دانشگاه‌های خارج از کشور، موضوع شرط سنی و گپ تحصیلی مسئله مهمی تلقی نشده و در اخذ ویزای تحصیلی شما تاثیر چندانی نخواهد داشت. البته این بدان معنی نیست ک با گذشت 15 تا 20 سال از زمان دریافت مدرک کارشناسی‌ارشد، می‌توانید بدون نیاز به ارائه دلیل برای توجیه گپ تحصیلی برای مقطع دکترا اقدام کنید. حد نرمال و قابل توجیه وقفه تحصیلی برای مقطع دکترا تا 10 سال می‌باشد. بهتر است بدانید برای بالا بردن شانس پذیرش دانشگاه و ویزای تحصیلی، رزومه قوی از جمله سابقه کاری مرتبط و مقالات پژوهشی و علمی سطح بالا و مدرک زبان معتبر و مواردی از این قیبل به دپارتمان پذیرش و سفارت مربوطه ارائه دهید.